Dairesel planlı ve konik çatılı her türlü yapı. Girit'te, Erken Minos ve Orta Minos dönemlerinde soylulara ait oldukları düşünülen daire planlı bazı mezarlar çatıları düz olmakla birlikte erken tholos örnekleri olarak kabul edilmektedir. Miken Dönemi'nde büyük bir tepenin içine yerleştirilen ve biçimleri nedeniyle arı kovanı mezarlar adını alan yapılar birer tholos mezardır. Dromoslu ve bindirme kubbeli bu yapıların en önemlisi Mykenai'deki Atreus'un Hazine Binası adıyla bilinen mezardır. Homeros'un İlyada ve Odysseia destanlarında ve Pausanias'ın yapıtında tholos betimlemeleri yer almaktadır. Gene antik kaynaklarda, Atina Agorası'nda Prytane'nin toplandığı, yemek yediği bir tholos tan söz edilir. Sparta'daysa bir başka tholos konser salonu işlevi görmüştür. MÖ 4. yüzyılda çok sayıda tholos inşa edilmiştir. Epidauros'ta, mimar Polykleitos'un, içte Korinth, dışta Dor düzeninde sütunlada biçimlenmiş, Thymele adıyla anılan yuvarlak yapısıyla, Olympia'da, Makedonya Kralı II. Philippos'un kendisi ve ailesi için yaptırdığı, içte Korinth, dışta İon sütunlarla düzenlenmiş Philippeion ünlü örneklerdir. Roma döneminin, bir sütun sırasıyla çevrili, dairesel planlı tapınaklan için de tholos sözcüğü kullanılmakla birlikte, gerçekte bunlar birer monopterostur.
Karatağ, M., Klasik Arkeoloji Sözlüğü - Yunan & Roma, Ankara, 2013Copied